Translating the Bible into the Ron language has been on and off for the last 20-30 years. The first Ron speakers have been trained to do this already in the 80ies, at the Centre of Nigeria Bible Translation Trust in Jos. Translation Committees for the Bokkos and Daffo-Butura dialects were formed, a translation office was set up, small passages from scripture and other Christian texts were translated and distributed.Currently, the Gospel of Luke is being translated into the Bokkos and Daffo-Butura dialects of Ron. Later on, a Ron version of the Jesus film will be produced.
What follows here is a draft translation of the Passion and Resurrection of Christ in the Bokkos dialect of Ron. It was done by Mr. Benjamin Dapel Matawal in 1999.
Mot i Yesu ta lai susi
Yis aben maai ma lak si kan mangga’i nggwak ta lai i Yesu maa bum. Shak ɗamam ima Yesu mabum lak hwer si wa hya mwashi, ɓur ti musut i mot ima yis mawa maasi. Som ma si nggwetus fweng si jakak, ɓa si ɗingus mot. Hyang si masus gbaf hai myan ima yis tasi kunggul i mot. Si nggwes i kol ti tirim tasi shum ima mahali ta lo’ ames.Ɗamam i shok ti fo si mas ta kel ima si nggwakus ta, myan ima Yesu yis tasi kunggul i mot, niin ni shangi mwashi si nggwak Yesu ra ames hara. Ɗamam si mas ta ɗom i fwal ti Ɓwe, fit ta fishai hwak si kof maawei nyai mot i Yesu maakat hu maɗufal kek. Som mma sin mangrai ta keli ima si bwetus si hya ti tirim. Takfai ti mot ames, andek ta sa ti mbayai i som mashwa i masi kin si nggwakus, ɓur ti bwetus i mufot wa lul funati, ɓa u lai ta fyai ames i hai sus.
Si zan Yesu wa nggwaki tasi kunggul i mot
LUK 23:26-27
26 Ta ngga’ ima si lang tus ya, si shwai hu Siman maɗufal i Habasha, yis yes ta shwai, si ka’i, unai si kinus kpak mat Yesu kunggul i moti ya yis ti kol ti fai ti Yesu. 27 Som hyang si kol fai asusi ta rofi, sin kawayai, sin shaat ti fai.
Si nggwak Yesu hu asher shini apil
LUK 23:32-34
32 Si lang tus ya hu asher shini apil hwak ima si wa for sus shak. 33 Si wa si ru ta kel niin i masi laayi fwere i kyasas a ta te’i si nggwakus ta akul hu asheri andek ta ra i ucwa, andek ta ra i ukutyal. 34 Yesu ni, A dee shwayusi ya, ɓur ti si shang aɗeng ima si maasi kwa, si kar fagin asus ta fisel ti hwiti aben.
Si mas Yesu gbaf yis tasi hai i kunggul i mot
LUK 23:35-38
35 Ɗufal sin mang rai, unai mbayai si mas Yesu gbaf, si ni yis shang bum ti shini kpwet, hon hun u bum hai sus ka ɗingi mani yis a al i Ɓwe mandere hi. 36 Som i ɓwol hwak si masus gbaf. Si her tanggaasi si ti’us ham macaani ta fo. 37 Si ni, “Mma hani ha makaai i Yahudawa, buma haisa kwaani.” 38 Si worong‑worong niin si kin tasi hayi, si ni, mai a makaai i som Yahudawa.
Yesu fa asher mandeki kin tibwi i wis ti mupwet
LUK 23:39-43
39 Asher niin lak findel i hanta wa kel i Yesu ni, “Hani ha mabum, buma haisa ta ninyi kwani”. 40 Asher mandeki lakus ɓin, “Ha mwen Ɓwe fo kwani, ha mbe’ si lefa ɓur fwata yis. 41 Ku woo ti shum a kiga’ ɓur ti mafwashi ima ku masi; ha mbe’ mai maɗufali mas ɗama ma fwashi kwa.” 42 Unai lak Yesu ni, “Mbe’ a tiyin na ha ɗu tasi kaitat asa”: 43 Yesu humus ti kel ni, “Ima lak sa maawei, kwai ha ma akul hu yin ta mabel i Ɓwe”.
Yesu mot tasi hai i kunggul i mot
MAT 27:46-50
46 Tasi taan hu wa myan karfu’ Yesu kawa ti la mbai ni, “Eloi, Eloi lama sabachthani?”, ma nyai, “A Ɓwe, a Ɓwe, a ɓur ti mi ha gwetun ya?” 47 Som shini sin mangrai si halus findel, si ni, “Ma lai ti Iliya”. 48 Fo abet andek ta sa ti somi tital wa jop ham macaani tasi dafuk kin tasi mwalal ti’ Yesu ɓa u nzaɓwet. 49 Angumi si ni, “Hon huyus, ɓi ka ɗingi ahon Iliya mawa muɗor kel, u bumus ɗak”. 50 Yesu hum kawa ti la mbai, unai zul lafos i dala.
Ɗamam i shok ti fo si kol fai ti mot i Yesu
MAT 27:51-54
51 Tasi myan ani, fagir i fwan ti kel mawii i puk i ɓwe ɓak apil ta fit muɗor fisha, fisha ro, kambarai si ɓaak. 52 Fiyai i som Ɓwe ima ai si mot si maɓu si luk fit. 53 Si rang ya takfai ti mma Yesu luk fit, si rang ta ashwa i Ɓwe som Ɓwe hyan si ɗingus. 54 Mbai i som bwol hu shini ima si ma ɗin ti fiyai i Yesu ta si ɗin aro i fisha hu aɗeng ima mawa ta keli myanat ka’us shak, si ni, “Maawei maai a al i Ɓwe”.
Si tor Yesu ta fidya’
JHN 19:31-37
31 Ɓur ti amwen ti sinzami ɓa ti ɓu ti yama taan, mwen ti fwal ti Ɓwe i som Yahudawa, unai somi si ni, “Mawa maas ima ka hon somi tasi hai i kunggwal i mot kwa”, si ɓeti ɓa si wa kel i Bilatus, si fwal ɓa si wa si nggyal sisai ames ya, ɓa si ɗor tus kel. 32 Som bwol si yes si nggyal sisai i asher i bya’ ima si nggwakus hu Yesu, si wa si nggyal i mandeki hwak. 33 Unai si yes kel i Yesu si wisus ma tuu motus si honus ici wa’ nggyalan ti sisai ames ya. 34 Andek ta sa ti som bwol niin torus ta fiɗya’ ti agas, ham hu wash si nzeret. 36 Ɗamam si mas haati ɓi findel i Ɓwe u hya nyai, “Kyasa asus andek niin ti wa nggel kwa”. 37 Niin findel i Ɓwe ni, “Si wa ɗing ti ima si torus”.
Niin mbai i som Yahudawai lul funat i Yesu
LUK 23:48-56
48 Myan ima som sin ta hyang si ɗing ɗamam ima si maas andi si kin ra na ɗagum, si wis. 49 Unai som ima si shangus hu arof hwak ima si yes ta Galilee, si te tama len sin ɗing ti ɗamami. 50 Niin maɗufali ma sum i Yusufu, mbai andek ta sa ti som ɓeti maa mbe’ maɗesi. 51 Ayis je ta saa ti Mbayai, ɓwet ti aɗeng ima si lak nwunus tasi hai Yesu kwa yis yi a maɗufal i ashwa niin ta Yahuza ima ma ti Kintiɓwi ta si kaitat i Ɓwe. 52 Wa kel Bilatus lul funat i Yesu. 53 Wa ɗor tus kel, nggi’us ta lukul i lai. 54 Amwen ti sinzami ɓa ti ɓu ti yama taan ti kat ndyong. 55 Arof ima si kol fai ti Yesu ta Galilee si kol fai ti Yusufu, ɓa si ɗing fiyai ima si layus ta. 56 Si wa wur, ɓa si yes ti mbar i fyal susi, unai si fi wur ɓur ti mwen ti yama taan.
Yesu luk fit ta fiyai
Wa’ tisi nggwakus, Yesu ai lak som ima si kol ti fai asusi nyai, “Mwen niin si wa for sun, takfai ti mukon atat i wa muluk fit.” Som kol ti fai asusi si mbe’ findelal ima ai lakus tasi ma ngga’ i mot ames, ɓur ti shini ɗamam ima si ɗingi si mbe’ ti moti, si ni ti ma ti mangga’ i muluk fit ames ta fiyai.
Som kol ti fai asusi si shok ti fwai tasi myan ima luk fit. Masus shum hai ɓa si shangi si fa maawei a andi. Na si aben maai kaawa mbe’ ti ɗamam i muro na lo’ hu i muk ti fo tasi mangga’ i muluk fit i Yesu. Kaawa ɗingi muluk fiti te ti jeng, i cwai ti hai tasi mot hu ɓin ti jeng i fiyai. Kaawa hal ti ngga’ i ma pwaak som kol ti fai asusi hai, takfai ti muluk fit ames, hu ɗamam ima si mas myan ima si ɗingus.
Malu’ i Ɓwe lak muluk fit i Yesu
MAT 28:1-10
1 Takfai ti mukon pyoron ɓa wasan ti ɓu ka’ ti ya, Umariyamu Magadaliya hu mwandek ti Umariyamu si wa ɗing ti kel ta fiyai i Yesu. 2 Fisha roo ta keli ti jeng ɓur ti malu’ i Ɓwe ɗor ta fit ta kel i fiyayi wa tuk afung ti fo i fiyai ya, te mun i hai. 3 Muluk fit ames te fwata’ nzilwit hu arom ames hwak site siyak fwata sir. 4 Som bwol ima sin ɗing ti fiyai ta, si hya ti myanat ta muroi lo’i, si fwaar ta fisha fo ta funatat. 5 Malu’ i Ɓwe lak arofi ni, “Kan hu mween kwa, i shangi hu far ti Yesu ima si nggwakus. 6 Ma na kwa, tuu luk fit ta ngga’ ima lak ta hwer, yehun hu ɗing kel ima si raak tus na. 7 Hun wa kaang, hu lakus sin ima si ma mweret ti yis, hu ni, tuu luk fit, unai mata wei, mawa Galilee, a ta te’i hu wa ɗing sus ta, i laku ndai.” 8 Unai arofi si wop mulang ta keli kaang‑kaang ti myanat ta muroi, si hya ti jakak hwak sin tital wa lak ti muroi. 9 Abet si wop shwai hu Yesu, to’us, unai si her ta, si ni, mwa’ si ka’ sisai ames, si cus afut. 10 Tasi ani Yesu ni, “Kan hu mwen kwa, ɓu hu lak shungun, si wa ta Galilee a ta te’i ni wa shwai ta.”
Yesu pwak arya apil shini hai
LUK 24:13-16; 25-34
13 Tasi yit mwen mwa andeki shini ɗufal apil sin wa ashwa niin – Emmaus mel poron ta Urishalima. 14 Sin findel ti ɗiyai tasi ma ngga’ i muluk fit i Yesu. 15 Ta ngga’ ima sin findelal tasi ɗamami Yesu pwak ya ta sayus ti sin ɗa’at ti kul. 16 Yis vohus a mbe’ ima ɓa si shangus ya.
25 Lakus ni, “Ami kin hu halnyatu mulwat amu si tiɗyas tasi fati maawei tasi shak ɗamam ima som i shit i Ɓwe si lak hwer ya? 26 Ahon mabum mawa wo ti shum ti ɗamam fwata mi ɗak hum kel tasi kaita asus kwa waak? 27 Tongi ta si musa hu shak som shit i Ɓwe, lakus findelal ima si worong ta kaada i Ɓwe ɓa si hya ta hayus ti. 28 Ta ngga’ ima si her tanggasi ti ashwahi, Yesu masi fwata mayus mu her ta wei. 29 Unai si fwalus fwet, si ni, “Tiya na hu nin, ango kat ndyong, mwash ɓwe ti ndak.” 30 Myan ima sin tasi kel cwa ti kul, zan folok, palang Ɓwe, ɓak ti, karusi. 31 Unai shishat ames si maɓu, si shangus unai fwotus ta sayus ti. 32 Si lul diyai si ni, “Inyai aɗin kun cwai ti mulut ya na wii, myan ima yis findel ti kun ta fisel ho?” 33 Si luk fit, si kon muhum kel ta Urishalima abet, si wa, si wis sin mulang andeki hu agum i ɗufal ima si suɓut ta kel andek. 34 Si ni, “Awei, Yesu tuu luk fit, pwak Siman hai hwak.”
Yesu pwak mumwere ames hai
LUK 24:35-37
35 Sin apili si lak aɗeng ima maas ta fisel, hu ngga’ ima zan folok nggyalusi ɗak si shangi a Yesu. 36 Myan ima sin ɗiri findel si aɗeng mai hai unai Yesu tes mangra hai ni, “Ɓa mulwat amu si rak.” 37 Si lang fit, myanat ka’us, si nya shang a maalu’.
Yesu kofus ma ti mupwet
LUK 24:38-45
38 “Lakus ni a ɓur ti mi hu ti tirim ya, a ɓur ti mi hu ma mulut apil hwak ya? 39 ɗing hun ra amen ta sisayi ayin ti haisun ngge’ huna hu ɗingi, malu’ matilo’ ta kyasasi fwata ngga’ ima hu ɗing sun i ta kwa.” 40 Myan ima mbit lak sus, kofus ra ames ta sisayi, ɓur tima si hya ti pipelat na mulwat ta shok na fwayi, Yesu lakus ni,”Hu ti ɗam ma cwai na ti ha?” 41 Si fas gushe ma nwangi niin andek. 42 Mat cu ta shishat ames. 43 Lakus ni, “A aɗeng ima ai i laku hwer mai, myan ima kan ɗiri tikul, te a kpak shak ɗamam ima Musa hu som shit i Ɓwe hu Zabura si worong tasi yin hai si hya.” 44 Unai ɓus mulwat ames ya ɓa si shang findelal i Ɓwe.
Yesu pwak Toma hai
JHN 20:24-29
24 Toma andek tasa ti mulang apili myan ima yes ta saa yus ti wa’ yis ta. 25 Unai anggumi si lakus, si ni, “Ni ɗing Yesu”, unai yis ni, “Naa wa’ i ɗing kel i afwol ima tuɗyar ti ɓoos ta ra ames, i ti’ fo ti ra asun ta wii kwa, i kin ra amen ta fidya’ ames kwa i wa fati maawei kwa fweng.” 26 Takfai ti mukon pyoron sin mumweret ames i Yesu si shwai ta wur hwak, Toma yis akul hu sin, si vo fwai mahwami ya ta wii Yesu tes mangra hai ni, “Ɓa mulwat amu si rak”. 27 Unai lak Toma ni, “Ti’a fo ti ra asa na ti – ɗing ngga ra amen. Ti’a ra ha, ngge’ fiɗiya amen. Kan ha kol mulut apil kwa, faa maawei.” 28 Toma lakus ni, A De men ta Ɓwe menii.” 29 Unai Yesu lakus ni, “A ɓur ti ha ɗingun ɗak ha fa maawei ha? Maɗesi mawa wis ti som ima si fa maawei wa’ si ɗingun.”
Yesu pwaak mumweret ames hai hwak
MAT 28:16-20
16 Mulang andeki si wa ta Galilee ta anggash ima Yesu lakus ɓa siwa ta. 17 Myan ima si ɗingus si cus afut, shini tasa si kolus mulwat apil. 18 Yesu lakus ni, “Shak mbaitot andok i fit ta i fishai si fan. 19 Ɓur ti andi ɓu hu kin som kol ti fai asuni ta ashwa ha i naya shak, hun maasus batisma ti asum i Dee hu Ali hu Rin i Dee Ɓwe, 20 hun kof sus ti, si hya shak ɗamam ima i laku, ima lak su ima akul hu hun naang wa ambit i naya.”
Disang 